Interview | Op adem komen, overwegen en plannen maken

Zonder oordeel, zonder drempels

Overweeghuis Nijmegen-Arnhem is een stichting, opgericht eind 2021, die aan Nanda een zeer krachtige voorzitter heeft. Haar blik spreekt boekdelen als ze vertelt over haar drijfveer. “Ik heb compassie voor vrouwen die klemzitten in de prostitutie. Vroeger woonde ik vlakbij de Nijmeegse rosse buurt en wilde ik al zo graag iets betekenen voor deze doelgroep. Nu kunnen we kwetsbare vrouwen de ruimte geven om een belangrijke overweging te maken wanneer zij aangeven uit de prostitutie te willen stappen.

“Ik heb compassie voor vrouwen die klemzitten in de prostitutie“

We draaien 24/7 en steunen grotendeels op vrijwilligers die zorgen voor een warme, toegankelijke sfeer. Je kunt hier tot rust komen in een veilige omgeving, een praatje maken of genieten van de natuur. Zonder oordeel, zonder drempels, dat is de achterliggende gedachte van ons burgerinitiatief dat nu zo’n zeven maanden open is. We zijn van ver gekomen, maar dat geldt voor onze logees net zo.”

Voor hete vuren

Nieuwe initiatieven kosten tijd en geld. Daarnaast heb je te maken met regels en wetten, gemeentelijke voorschrift en, buren, vrijwilligers en zorginstellingen. Inmiddels weet het bestuur dat je niet zomaar even een Overweeghuis neerzet. Nanda: “We stonden af en toe best voor hete vuren en je kunt nu eenmaal niet alles vooraf weten. Dat geeft ook helemaal niet, maar als je ziet met hoeveel passie en power we gewerkt hebben, dan mogen we best dankbaar zijn voor waar we nu staan.”

Direct overtuigd

“Samen Investeren nam contact met ons op. Zij hadden gehoord van onze plannen om dit project op te starten en wilden graag op locatie komen kijken. Ralph Segers en Peter van den Dool waren direct overtuigd. Het idee, het gevoel, dichtbij de mensen staan, perspectief bieden, al dat soort zaken nemen zij mee in het zoeken naar waardevolle maatschappelijke projecten. Met geld van particuliere investeerders besloot Samen Investeren tot aankoop van het pand voor onze stichting. Toen konden we van start en onze samenwerking loopt sindsdien erg goed.”

Positieve dynamiek

Iemand keuzevrijheid geven staat in het Overweeghuis centraal. Zonder dwang of druk van buitenaf kunnen overwegen wat je zélf voor toekomst zou willen, in een veilige en liefdevolle omgeving, omringd door vrijwilligers die een luisterend oor bieden en nieuwe inzichten geven. Nanda: “We krijgen hartverwarmende reacties van onze logees die het verdienen om zorg en liefde te mogen ervaren. Ze leren om te gaan met gewone dagelijkse dingen en ervaren andere mensen in hun omgeving. Zo hebben we drie studenten bij ons wonen die betrokken zijn in de dagelijkse gang van zaken en als vrijwilligers meewerken in het project. Dat zorgt voor een bijzonder positieve dynamiek.”

Omgaan met weerstand

Omdat de locatie eerder dienst deed als gezinshuis hoefde er aan de indeling niet veel te gebeuren. Zo is de grote woonkeuken het hart van het huis dat in oktober 2023 werd geopend. “We hebben best wat weerstand uit de omgeving ondervonden, maar daar leer je mee omgaan en we overleggen veel met buurtbewoners. Nu zien we steeds meer vrijwilligers uit de buurt actief betrokken raken bij het Overweeghuis. Dat zijn allemaal dames overigens, want daar voelen onze logees zich prettig bij.”

Presentietheorie

Omdat we in Gelderland een regiofunctie wilden creëren heeft de provincie ons geholpen met een startsubsidie. Onze doelgroep komt overwegend uit de regio, maar ook soms ver daarbuiten. De vrouwen komen met ons in contact via de crisisopvang, de politie of ze vinden ons via internet.

”We hebben best wat weerstand uit de omgeving ondervonden, maar daar leer je mee omgaan en we overleggen veel met buurtbewoners”

Hoe lang zij in het Overweeghuis verblijven varieert van twee weken tot ruim drie maanden. “Professionals bij ons in huis zijn een belangrijke schakel in hun begeleiding. In het begin is het altijd wennen. Een nieuwe omgeving, een ander ritme, maar zonder de stress van de oude werkomgeving. Samen zoeken we naar nieuw perspectief vanuit iemands mogelijkheden. In het huis hanteren wij de presentietheorie: ‘er zijn’, luisteren, mee knutselen of op een afstand de krant lezen. In het geval van buitenlandse vrouwen communiceren we soms met een vertaalapp of we gebruiken handen en voeten. We nemen de tijd en dat is heel belangrijk om het vertrouwen bij deze vrouwen te winnen. We laten hen heel bewust en overwogen hun eigen nieuwe pad uitstippelen.”

Teamwork

“Toen Nanda Olde haar hand opstak besloot ik mee te doen.” Tijdens één van de eerste brainstormavonden over de invulling van het project wist Jan-Remt Mellema dat hij zich nuttig kon maken. “Ik liep direct warm voor de plannen die op tafel lagen. Een Overweeghuis op deze bijzondere locatie zou perfect passen en aansluiten bij de wens van mijn vrienden die hier toen woonden met hun gezinshuis. In 2021 zijn we gestart met de voorbereidingen en richtte ik me voornamelijk op het projectmanagement en regelwerk rond vergunningen en subsidies. Nu pak ik het beheer op qua onderhoud. Vanaf het allereerste moment was mijn gevoel goed. We hebben onze schouders eronder gezet, leerden omgaan met twijfels van omwonenden door goed met elkaar in gesprek te blijven. En als je dan na bijna twee jaar voorbereiding de deuren mag openen, dan open je in feite een nieuwe wereld voor deze kwetsbare doelgroep.”

Vrijheid

Jan-Remt: “De regel is dat er geen mannen over de vloer komen, tenzij er een klusje in huis moet gebeuren, dan ben ik er samen met andere vrijwilligers. We houden rekening met de kwetsbaarheid van deze doelgroep. Meer dan de helft van de vrouwen werkt niet uit vrije wil in de prostitutie en wil graag overwegen te stoppen. Ons doel is om hen hier een time-out te geven om een weloverwogen beslissing zelf te kunnen nemen. Dat stukje vrijheid zien we hier waargemaakt.”